کارگزار گمرک یا در اصطلاح حق العملکار شخصی است، حقیقی یا حقوقی که به نمایندگی صاحب کالا یا نماینده صاحب کالا که خود می‌تواند یک کارگزار گمرکی باشد.
و در حقیقت دارای پروانه مخصوص از اداره گمرکات برای ترخیص کالا هستند و به نیابت از صاحب کالا تحت وکالتنامه ای که فرم آن توسط گمرک ایران تنظیم می شود.
و اختیارات کارگزاران گمرکی دروکالتنامه به تفکیک قید می شود، تشریفات گمرکی صاحبان کالا را انجام می دهند.
درباره این مطلب که کارگزار گمرک کیست و چه وظایفی دارد، در ادامه بیشتر توضیح داده می شود، البته باید به این نکته توجه شود که کارگزار یا حق العمل کار گمرک شخصیتی حقوقی دارد.
در حقیقت یک شرکت با گرفتن مجوز ها و پروانه های مربوطه از اداره گمرکات می تواند به عنوان کارگزار گمرک فعالیت خود را ادامه دهد.
شرکت آوند حیات نیز با داشتن مجوز های مربوطه به عنوان یک شرکت در حوزه کارگزاری گمرک فعالیت می نماید.
کارگزار گمرک کیست ؟
این شخص یا شرکت یعنی کارگزار گمرک با انجام مراحل پیش از اظهار و حضور در گمرک و انجام اظهار گمرکی به ترخیص کالا اقدام نماید.
البته هر فردی که به نمایندگی از صاحب کالا اقدام به ترخیص کالا نماید یک ترخیص کار است ولی الزاماً یک کارگزار گمرکی نیست.
احراز این هویت در گمرکات کشور منوط به صلاحیت‌ها و کسب شایستگی‌هایی در جهت پذیرش گمرک و کسب پروانه کارگزاری گمرک می‌باشد.
اگر ترخیص کار یا کارگزار گمرکی کالا قاچاق کند، علاوه بر ابطال پروانه کارگزاری گمرکیشان مشمول مقررات قاچاق نیز می شوند.
اما به اطلاعتان می رسانیم که ابطال پرونده کارگزاری گمرکی، ترخیص کار مانع از انجام تشریفات گمرکی اظهارنامه هایی که قبل از تاریخ ابطال به آن ها داده شده است نمی شود.
اگر شما انجام کار ترخیص خود را به کارگزار گمرکی ای بسپارید که در انجام تشریفات گمرکی سهل انگاری کند و اظهارنامه ای خلاف تنظیم کند که شما متضمن زیان مالی گردید، در صورت اثبات خلاف کاری کارگزار گمرکی پروانه کارگزار گمرکی ابطال می گردد یا به صورت تعلیق در می آید.
چنانچه کارگزار گمرکی نماینده ای را از جانب خود برای ترخیص کالا معرفی نماید، خودش مسئول اعمال کارکنانش است.
وجود افراد متخصص برای انجام تشریفات گمرکی برای یک شرکت ترخیص کالا الزامی است.
حتی شرکت حمل و نقلی هم که می خواهد کار ترخیص کالا از گمرک را انجام دهد، برای انجام تشریفات گمرکی باید دارای پروانه کارگزاری گمرک باشد.
اما جهت انجام تشریفات گمرکی حمل و ترانزیت نیازی به پرونده کارگزاری گمرکی و وکالت نامه نیست، بارنامه سندی است که در اینجا کفایت می کند.
برای دریافت پروانه کارگزاری گمرک باید شرایط زیر را داشته باشید:
- شخص باید تابعیت ایران داشته باشد.
- گواهی عدم سو پیشینه داشته باشد.
- حداقل مدرک کاردانی در رشته امور گمرکی یا کارشناسی در سایر رشته ها
- کارمند دولتی نباید باشد.
- سن فرد باید بالای 26 سال باشد.
- داشتن کارت بازرگانی از شرایط لازم برای متقاضیان پروانه کارگزاری گمرک محسوب می شود.
- برای تمدید پروانه کارگزاری گمرکی باید بدهی مالیاتی نداشته باشید.
البته در قسمت های بعدی نیز به طور کامل درباره کارگزار رسمی گمرک توضیحات مبسوطی داده شده است.
حق العمل کار یا کارگزار رسمی گمرک
قبلاً هر فردی می‌توانست تا ۱۰ مرتبه در سال ترخیص کالای دیگران را با وکالت نامه قانونی انجام دهد که این قانون از چند سال پیش لغو شده است.
در حال حاضر فقط کارگزار گمرکی (حق العمل کاران) دارای پروانه معتبر از گمرک و کارمندان تمام وقت به عنوان نماینده شرکت از طرف شرکت‌ها که با وجود وکالت نامه قانونی از جانب شرکت به‌طور دائم به ترخیص کالای مربوط به آن شرکت می‌پردازند به عنوان ترخیص کار نزد گمرک وجاهت قانونی دارند.
در غیر از این دو مورد شخص باید به عنوان یک کارگزار گمرکی (حق‌العملکار) وجاهت قانونی داشته باشد اشخاص حقیقی می‌توانند خود نسبت به ترخیص کالای خود اقدام یا از خدمات کارگزاران گمرکی برای ترخیص استفاده کنند. (تبصره ۳ و ۴ ماده ۵۸ آیین‌نامه اجرایی قانون امور گمرکی مصوب سال ۱۳۹۱هیئت وزیران)
شرایط احراز
پروانه کارگزاری گمرک به افرادی تعلق می‌گیرد که دارای شرایط زیر باشند:
- حداقل سن ۲۵ سال و بالاتر
- نداشتن سابقه کیفری و عدم و جود سوابق قاچاق کالا در گمرکات کشور
- حداقل مدرک تحصیلی فوق دیپلم امور گمرکی، یا لیسانس و بالاتر در سایر رشته‌ها
- عدم اشتغال دولتی
- پذیرش در امتحان کارگزاری گمرکی (حق العمل کاری) که از طرف گمرک برگزار می‌شود
وظایف کارگزار گمرکی
می‌توان وظایف کارگزار را در موارد زیر خلاصه نمود:
- فرامین صاحب کالا را که در جهت ترخیص کالا ارائه می‌نماید انجام دهد.
- در صورت درخواست صاحب کالا سایر مراحل واردات یا صادرات کالا را پیگیری و کنترل نماید.
- کارگزار به عواید مالی صاحب کالا بی نظر است و در جهت منافع صاحب کالا با استفاده از قانون تلاش می‌کند.
- کارگزار باید از طرف صاحب کالا امین و امانتدار باشد.
(ادامه مطلب کارگزار گمرک را مطالعه می نمایید.)
یکی از مهمترین مسائلی که باید بدانید اینکه این مطلب را در نظر داشته باشید که :
برای انجام امور گمرکی خود به اشخاص و شرکت هایی نیاز دارید که به وسیله آن ها می توانید امور تجاری خود را به بهترین نحو ممکن به انجام برسانید.
باید به این نکته توجه نمایید که انجام هر کاری نیاز مند دانش خود است و اجرای یک وضعیت هر چقدر هم که برای ما با دانش باشد و ما آگاهی لازم را در این خصوص داشته باشیم، باز هم می تواند به ضرر و زیان تبدیل شود.
از این رو شرکت آوند حیات با سال ها تجربه در انجام امور گمرکی به شما توصیه می کند که برای اجرای امور تجاری خود به هیچ عنوان با توجه به شرایطی که فکر می کنیم درست است کاری انجام ندهیم.
مهمترین فاکتوری که می تواند یازی دهنده باشد برای ما فاکتور تجربه است، شرکت آوند حیات با سال ها تجربه می تواند در زمینه کارگزار گمرکی کمک کننده و یاری رسان افرادی باشد که می خواهند تجارت خود را انجام دهند.
ما همواره در این زمینه باید به این نکته توجه نماییم که می توان به راحتی دانش را کسب نمود ولی تجربه در بیشتر موارد مهمترین رکن موفقیت هر کسب و کار تجاری است.