حقوق ورودی چیست؟

شاید برای هر یک از ما این سوال پیش بیاید که حقوق ورودی چیست؟ و یا اینکه به صورت دقیق تفاوت میان آن  را با حقوق گمرکی و یا حتی سود بازرگانی ندانیم. در این مطلب به تفصیل به این موضوعات می پردازیم.

حقوق گمرکی چیست؟

یکی از وجوهی که در گمرک از کالا های وارداتی دریافت می شود حقوق و عوارض است، که به آن حقوق ورودی گفته می شود. و نوعی مالیات غیر مستقیم می باشد. این مبلغ توسط گمرک وصول می شود. البته سایر هزینه هایی نیز در گمرک بابت کالاهای وارداتی اخذ می شود که در مقابل انجام خدمات می باشد. مانند هزینه ایکس ری، باربری، انبارداری، آزمایش، استاندارد، توزین کالا و خدمات فوق العاده که شرایط و ضوابط آن مناسب با خدمات انجام شده تعیین می شود .

تفاوت تعرفه گمرکی و حقوق ورودی

تعرفه در واقع نوعی معیار عددی یا رقمی (کد هشت رقمی) برای تعیین و شناسایی جایگاه کالاها در امر ترخیص کالا می باشد. تعرفه گمرکی عبارت است از مالیات و عوارضی که دولت ها به دلایل حمایتی، مالی یا ترکیبی از آنها، از کالاها اخذ می کنند. اصطلاحا این دریافتی به حقوق گمرکی موسوم است. تعرفه گمرکی ممکن است بر اساس ارزش کالا دریافت گردد، که در این شرایط آن را تعرفه ارزشی می نامند.

اگر بخواهیم فرمول کوتاهی برای حقوق ورودی در نظر بگیریم :

حقوق ورودی = 4 درصد حقوق گمرکی + سود بازرگانی + سایر عوارض

سود بازرگانی چیست؟

سود بازرگانی در واقع یک نوع دریافتی توسط گمرک می باشد که صرفا از واردات قطعی گرفته خواهد شد. میزان این سود، توسط دولت تعیین می گردد .

اداره گمرک مسئول اخذ سود بازرگانی از کالاهای وارداتی است و به صورت ریالی اخذ می گردد.

سود بازرگانی به همراه حقوق گمرکی تشکیل حقوق ورودی را می دهند. سود بازرگانی در دل حقوق ورودی قرار می گیرد و بصورت جداگانه محاسبه نمی شود. دولت می تواند سود بازرگانی هر یک از کالاها را با توجه به سیاست های خود هر وقت لازم بداند کم یا زیاد کند.

 

حقوق ورودی به چه معنا است؟

به این معنا می باشد که صاحب کالا باید درصدی از ارزش کالای وارداتی را به گمرک آن کشور بپردازد. تا بتواند اجازه ورود کالا به خاک آن کشور را به دست آورد. این حقوق از جمله درآمدهای کشور به حساب می آید، که نسبت به سیاست هر کشور میزان آن متفاوت خواهد بود. سیاست ها متفاوت و پیچیده است. یکی از آنها میزان تولید آن کالا، در کشور واردکننده می باشد. به این صورت که معمولا برای حمایت از کالای تولید داخل، میزان حقوق ورودی آن کالاها را بالا میبرند. هدف این است که کالاهای ساخت داخل کشور مورد استفاده بیشتر قرار گیرد. یا در صورت عدم تولید کالا، میزان حقوق ورودی آن را کم میکنند، تا قیمت آن محصول کنترل گردد.

نکته: حقوق ورودی و هزینه های انجام خدمات بدون در نظر گرفتن نو یا مستعمل بودن کالا، طبق ماخذ مقرر، به ترتیب توسط گمرک یا سازمان های ارائه دهنده خدمات وصول می شود.

در بند (ح) ماده یک قانون امور گمرکی، شامل 2 بند اصلی است:

• حقوق گمرکی (که برای همه کالا 4 درصد است و توسط مجلس تعیین شده است)
• سود بازرگانی که برای هر کالا متفاوت است و توسط دولت تعیین می شود.

مالیات ها و عوارض دیگر (به تناسب نوع و حجم کالا) شامل موارد زیر می باشد:

• ۹ درصد مالیات ارزش افزوده
• ۱ در صد از حقوق ورودی به عنوان عوارض هلال احمر
• ۴درصد از کالاهای فرهنگی
• در مواقعی پسماند از واردات همه کالاها

 

موارد تاثیرگذار در افزایش حقوق ورودی چیست؟

در این مورد فاکتورهای زیادی تاثیر گذار است که می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نوع کالا : یکی از مهمترین فاکتورها می باشد، زیرا تعرفه کالا (Hs code) بر اساس نوع کالا تعیین می شود.
• تعداد کالا : اگر تعداد بالایی از کالا وارد شود، باید سود بیشتری به دولت پرداخت گردد. زیرا با افزایش تعداد ارزش کالا افزایش می یابد در نتیجه حقوق ورودی بیشتری به کالا تعلق میگیرد.
• حجم کالا : بعضی کالاها فضای زیادی اشغال نخواهند کرد. در واقع برای حمل و نقل و انبار کردن آنها به فضای زیاد نیاز نیست. بنابراین هزینه کمتری به آن محموله تعلق میگیرد. و چون کرایه حمل در سیف کالا محاسبه میگردد، در نتیجه مبلغ سیف کالا کاهش یافته و مبلغ کمتری دریافت خواهد شد.
• چگونگی ارسال کالا: برای حمل و نقل کالا شیوه های مختلفی وجود دارد. صاحب کالا اگر بخواهد در کوتاهترین زمان از کشور مبدا کالا را وارد گمرک کند، از روش هوایی استفاده می کند. از آنجایی که هزینه حمل هوایی نسبت به روش های دیگر، گرانتر است، بنابراین ارزش سیف کالا افزایش یافته و مبلغ بیشتری را شامل می گردد.

روشهای محاسبه حقوق ورودی

در تعیین آن از 3 روش استفاده می گردد:

• ارزشی ( AD VALOREM) که تابعی مستقیم از ارزش کالا می باشد.
• ویژه و خاص ( specific duty ) : تابعی از کمیت و مقدار کالا می باشد .
• مرکب یا ترکیبی ( Mixed duty) : ترکیبی از هر دو روش فوق می باشد و با توجه به ارزش کالا و یا مقدار کالا روش محاسبه انتخاب خواهد شد.

محاسبه روش ارزشی:

برای محاسبه حقوق و عوارض گمرکی ارزش (CIF) واحد کالا ضروری است ، بنابراین اول باید سیف کالا محاسبه گردد .

ارزش ( CIF) = ارزش کالا + هزینه بیمه + هزینه حمل

برای بدست آوردن ارزش کالا، می بایست ارزش واحد کالا از روی فاکتور خرید، در نرخ رسمی ارز موجود در اظهارنامه ضرب شود. هزینه بیمه نیز در اظهارنامه مشخص می باشد و همچنین باید ارزش ریالی هزینه حمل بدست آید. و از مجموع این سه مبلغ ارزش سیف کالا بدست می آید.

حال برای محاسبه حقوق گمرکی  کافی است ارزش به دست آمده ( CIF) را در نرخ ماخذ حقوق ورودی ضرب نماییم.

قبلا اشاره شد که گمرک علاوه بر حقوق گمرکی ،مالیات ها و عوارض دیگر نیز که به موجب قانون مسئول وصول آن است دریافت می نماید. بنابر این مالیات و عوارض و هلال احمر و … را محاسبه می نماییم. و در نهایت برای محاسبه، تمامی این موارد با هم جمع می شوند.

حقوق ورودی = حقوق گمرکی ( نرخ ماخذ حقوق ورودی  CIF  x ) + مالیات و عوارض ارزش افزوده + هلال احمر + …

 

      نکته:

• هزینه های گمرکی را با حقوق ورودی کالا و سود بازرگانی اشتباه نگیرید.
• حقوق ورودی مربوط به واردات قطعی است که گمرک آن را جداگانه می گیرد.
• به عمده صادرات، تعرفه گمرکی تعلق نمی گیرد. کالاهای صادراتی از پرداخت 75 درصد هزینه های باربری و تخلیه و بارگیری و انبارداری معاف هستند.