کالای متروکه چیست؟

کالای متروکه چیست ؟ مهلت نگهداری کالا در انبار های گمرکی چقدر است ؟

طبق مــاده 24 قانون امور گمرکی مــدت مجــاز نگهــداری كــالا در انبارهــاي گمركــی از تــاريخ تحويــل كــالا بــه ايــن امــاكن ســه مــاه اســت. بر اساس ماده فوق چنانچه از تاریخ ورود کالا به گمرک بیش از ۳ ماه بگذرد. و کالا ترخیص نگردد و یا برای انجام تشریفات گمرکی اقدامی صورت نگیرد کالا متروکه می گردد.

آیا مدت نگهداری کالا در انبارهای گمرکی قابل تمدید است ؟

در صــورت تقاضــاي كتبــی صــاحبان كــالا و وجــود علــل موجــه. بــه تشــخيص گمــرك و بــا پرداخــت هزينــه انبــارداری تــا تــاريخ موافقــت گمــرك. ايــن مــدت حــداكثر تــا دو مــاه ديگــر قابــل تمديــد اســت.

درچه شرایطی کالای موجود در گمرک متروکه می شود ؟

درصــورتي كــه ظــرف مهلــت مقــرر صــاحب كــالا بــراي انجــام تشــريفات گمركــی و پرداخــت وجــوه متعلقــه اقــدام ننمايــد كــالا مشــمول مقــررات متروكــه مــی شــود.

در صورتیکه  كــالا بــه انبارهــاي گمركــی متعــدد منتقــل و نگهــداری شــود مــدت توقــف از زمــان ورود كــالا بــه اولــين انبــار گمركــي محاســبه مــيشــود.

در صورتی که انبار مناسب برای کالای موجود در گمرک وجود نداشته باشد شرایط نگهداری کالا و مهلت نگهداری به چه صورت است ؟

مطابق با تبصــره1 ماده 24 قانون امور گمرکی درصــورتی كــه امكانــات لازم بــرای نگهــداری كــالای فاسدشــدنی و كــالايی كــه نگهــداری آن هزينــه اضــافی ايجــاد مــی كنــد. در انبارهــای گمركــی موجــود نباشــد، بايــد بلافاصــله پــس از تخليــه و تحويــل، تــرخيص و يــا بــا مســئوليت صــاحب كــالا و نظــارت گمــرك بــه انبــار مناســب منتقــل شــود. در غيــر ايــن صــورت، مرجــع تحويــل گيرنــده هــيچگونــه مســئوليتی در قبــال ضــايع يــا فاســد شـــدن آنهــا نــدارد. و گمــرك بلافاصـــله مقــررات متروكــه را در مــورد آن كالا اعمال می نمايد.

جهت  کسب اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط نگهداری کالاهای فساد پذیر و خطرناک در اماکن گمرکی با کارشناسان شرکت آوند حیات تماس حاصل فرمایید .

مقررات متروکه کالا پس از اظهار کالا به گمرک و طی انجام تشریفات گمرکی به چه صورت است ؟

چنانچــه ظــرف يــك مــاه كالاهــايی كــه بــراي آن ســند تــرخيص يــا فــروش صــادر گرديــده اســت. از انبارهــا خــارج نشــود مشــمول مقــررات متروكــه مــی شــود. ايــن مهلــت بــا اعــلام موافقــت مرجــع تحويــل گيرنــده و گمــرك قابــل تمديد است.

از طرفی در مواقع  اختلاف بین صاحب کالا و گمرک زمــاني كــه كــالا بــه انتظــار اعــلام نظــر قطعــي گمــرك در انبارها متوقف گردد، كالا مشمول متروكه نمی شود.

مهلت توقف کالا در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی به چه صورت است ؟

تعيــين مهلــت توقــف كــالا در منــاطق آزاد و ويــژه اقتصــادی. بــر اســاس ضــوابط قــانونی منــاطق مــذكور در اختيــار ســازمانهای مســئول ايــن منــاطق اســت. كالاهــايی كــه در ايــن منــاطق پــس از انقضــاء مهلت هــای مقرر شده توســط ســازمانهای مــذكور اعــلام مــی شــوند. نيز مشمول مقررات كالای متروكه می گردند.

تاکنون درخصوص مهلت نگهداری کالا در انبارهای گمرکی طبق ماده 24 قانون امور گمرکی و تبصره های آن صحبت کردیم .

حال میخواهیم در زمینه  قوانین متروکه در انبارهای اختصاصی نیز بررسی هایی انجام دهیم. که در ماده 29 قانون امورگمرکی قانون گزار به این موضوع پرداخته است .

مــدت مجــاز توقــف كــالا، در انبارهــاي اختصاصــي محــدود بــه مهلــت هــاي مقــرر در مــاده (24 )ايــن قــانون نيســت. و مهلــت آن از طــرف گمرك ايران تعيين ميشود. درصــورتي كــه تــا پايــان مهلــت مقــرر صــاحب كــالا نســبت بــه انجــام تشــريفات گمركي اقدام ننمايد، به نحو ذيل اقدام ميشود:

الــف ـ چنانچــه كــالا از نــوع مجــاز باشــد. يــا صــاحب كــالا مجوزهــاي لازم را اخــذ و ارائــه نمايــد. گمــرك مكلــف اســت حقــوق ورودي متعلقــه بــه كــالا را از محــل تضــمين آن تــأمين. و پــس از وصــول، پروانــه ورود قطعــي صــادر كنــد و براي صاحب كالا ارسال دارد

. ب ـ در مــورد كــالايي كــه مجــوز لازم بــراي تــرخيص آن اخــذ و ارائــه نشــده اســت. مراتــب بــه صــاحب كــالا اعــلام و مقــررات كــالاي متروكــه در مــورد آن اعمــال مــيگــردد. و تضــمين مــأخوذه بــا توجــه بــه شــرايط مــذكور در اجــازه نامــه تأسيس و مواد ديگر اين فصل ابطال ميشود.

 

گمرک کالای متروکه را به چه نحوی به فروش میرساند ؟

كــالاي متروكــه موضــوع مــاده (24 )ايــن قــانون و كــالاي ضــبطي و واگــذاري بــه گمــرك. توســط ســازمان جمــع آوري و فــروش امــوال تمليكــي بــه عنــوان مســؤول فــروش كــالاي متروكــه. و ضــبطي بــا رعايــت مقــررات مربوطــه بــه فروش ميرسد.

البته تــا زمــاني كــه كــالا توســط ســازمان يــاد شــده بــه فــروش نرســيده اســت، صــاحب كــالا حــق دارد پــس از اعــلام گمــرك بــه ســازمان مــذكور بــراي انجــام تشــريفات قطعـــي گمركــي و تــرخيص كــالاي خــود نـــسبت بــه تســليم اظهارنامــه و يــا تغييــر عنــوان اظهـــار بــا رعايــت مقــررات مربوطــه و پرداخــت كلـيه وجوه متعلقه و ساير هـزينه هاي انجام شده اقدام نمايد.

حتی  كــالايي كــه پــس از متروكــه شــدن، بــه انبارهــاي ســازمان يادشــده منتقل ميگردد نيز مشمول شرایط بالا می گردد.

 

اگر کالای متروکه شده از نوع کالا ممنوعه باشد شرایط به چه صورت است ؟

هرگــاه كــالاي متروكــه از نــوع كــالاي ممنــوع باشــد. ارزيابــان مكلفنــد بلافاصــله بــراي آن صــورت مجلس ضــبط تنظــيم نماينــد و گمــرك بايــد مراتــب را بــه صــاحب كــالا و يــا آورنــده آن و همچنــين در صــورت معلــوم نبــودن آورنــده بــه وســيله درج آگهــي در يــك روزنامــه كثيرالانتشــار ابــلاغ نمايــد. درصــورتي كــه صــاحب كــالا بــه عمــل ضــبط گمــرك اعتــراض داشــته باشــد مــيتوانــد ظــرف دو مــاه از تــاريخ ابــلاغ صــورتمجلس ضــبط يــا درج در روزنامــه، بــه مرجــع قضــائي محــل مراجعــه كنــد و مراتــب را حــداكثر ظــرف پــانزده روز از تــاريخ مراجعــه بــه مرجــع قضـائي بـا ارائـه گـواهي بـه گمـرك مربوطـه اعـلام نمايـد. در غيـر ايـنصـورت كـالا به ضبط قطعي دولت درميآيد

شرایط متروکه شدن یا فروش کالاهای سریع الفساد وکالاهایی که نگهداری آنها  هزینه اضافی دارد :

كــالاي ضــبط شــده ســريع الفســاد و كــالايي كــه نگهــداري آن ايجـاد هزينـه اضـافي يـا خطـر نمايـد اعـم از ايـنكـه ضـبط، قطعـي شـده يـا نشـده باشــد و همچنــين كــالايي كــه از تــاريخ ضــبط آن شــش مــاه گذشــته ولــي از طــرف مرجــع قضــائي تعيــين تكليــف نهــائي نشــده باشــد طبــق مقــررات بــه فــروش مــيرســد و وجــوه حاصــل از فــروش آن تــا تعيــين تكليــف نهــايي بــه عنــوان ســپرده نگهــداري مــيشــود مگــر آنكــه مرجــع مزبــور ادامــه نگهــداري عين كالا را تا تعيين تكليف نهائي لازم بداند.

 

آیا دستور مقامات قضایی مانع از متروکه شدن کالا میشود ؟

كــالاي موجــود در امــاكن گمركــي كــه از طــرف مرجــع صــلاحيتدار دســتور توقيــف آن داده مــيشــود مشــمول مقــررات كــالاي متروكــه اســت و مــازاد حاصــل از فــروش در حــدود دســتور مرجــع در توقيــف مــيمانــد. مــواردي كــه بــه اســتناد مــاده 10 قــانون مجــازات اســلامي دســتور توقيــف داده شــده است از اين حكم مستثني است.

وظیفه سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی در خصوص کالای متروکه چیست ؟

ســازمان جمــع آوري و فــروش امــوال تمليكــي موظــف اســت بلافاصــله پــس از انجــام تشــريفات ذکر شده در خصوص کالای مشمول مقررات متروکه نسبت به  تنظــيم صــورتمجلس دريافــت كــالاي متروكــه و ضــبطي از مرجــع تحويــل گيرنده با نظارت گمرك و انتقال آن به انبارهاي خود اقدام نمايد.

در خصوص کالاهایی که با کانتینروارد اماکن گمرکی گردیده ، آیا  کانتینرخالی نیز مشمول  متروکه میگردد؟

در مــورد كــالاي کانتینری  حــداكثر ظــرف يــك هفتــه پــس از اجــراي تشــريفات متروكــه، كــالا ازکانتینر خــارج و کانتینر خالی  بــه مرجــع تحويــل گيرنــده تحويــل مــيگــردد. خــروج كــالا بــا کانتینر بــا موافقــت كتبــي صــاحب آن امكانپــذير اســت. چنانچــه کانتینر  مــذكور از تــاريخ تخليــه محمولــه، متروكــه شــود و بــه مــدت دو مــاه از گمــرك خــارج نشــود، کانتینر مــذكور نيــز مشمول مقررات متروكه ميگردد

چند نکته در خصوص مقررات متروکه :

– پرداخــت مــازاد حاصــل فــروش كــالاي متروكــه بــه صــاحب كــالا، مستلزم ارائه حواله ترخيصيه شركت حمل و نقل مربوطه است.

– مســؤوليت حفظ و نگهــداري كــالا پــس از تحويــل بــه ســازمان جمع آوري و فروش اموال تمليكي با سازمان مذكور است.

-هزينــه هــاي انجــام خــدمات و ســاير هزينــه هــاي كالاهــاي متروكــه بــه هنگــام خــروج از امــاكن گمركــي توســط ســازمان جمــع آوري و فــروش امــوال تمليكي پرداخت و يا تعهد پرداخت ميگردد.

– حــداكثر هزينــه انبــارداري قابــل تــأمين از حاصــل فــروش، شــش مــاه اســت و مابــه التفــاوت هزينــه انبــارداري بــه عهــده ســازمان جمــع آوري و فروش اموال تمليكي ميباشد .

 

وظایف مرجع تحویل گیرنده در خصوص کالای متروکه چیست ؟

ـ مرجع تحویل گیرنده موظف است در پایان هر هفته گمرک را با تسلیم گزارشی در دو نسخه طبق فرم  تعیین شده از طرف گمرک ایران از مقدار و نوع کالایی که مدت توقف مجاز آنها سپری گردیده است، مطلع نماید.

مسئول گمرک گزارش دریافتی را برای ثبت و اقدام به متصدی نگهداری حساب کالای متروکه ارجاع مینماید. متصدی مذکور موضوع متروکه شدن کالا را به صاحب کالا و آورنده آن ابلاغ خواهد نمود تا چنانچه صاحب کالا ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ نسبت به ترخیص کالا اقدام ننماید، مراحل بعدی انجام شود.

ـ هرگاه در مدت یک هفته، توقف هیچ کالایی  از مدت مجاز تجاوز نکرده باشد، گزارش منفی باید ارایه گردد.

تعیین مدت توقف کالا  و تمدید آن در مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی براساس ضوابط قانونی مناطق مذکور در اختیار سازمانهای مسئول آن مناطق میباشد و پس از انقضای مهلت های یادشده، مراتب با فهرست به گمرک مربوط، مشمول مفاد حکم مقرر در تبصره 5 ماده 24 قانون امور گمرکی  میباشد.

کالای اظهارشده به گمرک در طول مدت انجام تشریفات گمرکی، مشمول مقررات متروکه ( ماده 24 تبصره 1و2)آن میباشد.

– سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی موظف است ظرف یک هفته پس از انجام تشریفات  مذکور در قانون، نسبت به انتقال کالای  متروکه به انبارهای خود اقدام نماید.

– مرجع تحویل گیرنده کالا پس از ارسال گزارش به گمرک، بدون اطلاع  متصدی نگاهداری حساب کالای متروکه گمرک، مجاز به گواهی اظهارنامه های ارایه شده از حیث موجودی کالا  نمی باشد.

 

منبع: کتاب سازمان و وظایف گمرک جمهوری اسلامی ایران– قانون امور گمرکی- مصوب ۱۳۹۰/۰۸/۲۲